Bán hàng cho người giàu

Trong cuốn sách gần đây mà anh đọc, tác giả có than phiền rằng từ sau Đại Khủng Hoảng, mẫu người tinh tế mất đi, thay vào đó là mẫu hoài nghi: kẻ biết tỏ ra hoài nghi được xem là đáng ngưỡng mộ. Họ thấy một ai đó, món hàng nào đó, dịch vụ nào đó là đáng ngờ, họ trình bày nỗi ngờ vực đó, và được đánh giá là thông minh. 

Thời đại của họ đã đến, cùng với thời đại của lừa dối, mà xét đến cùng là như nhau: những kẻ hoài nghi và những kẻ lừa dối - những kẻ bán hàng giả hoặc giả danh giả hiệu, bên cạnh đó là những kẻ nghi ngờ như một bản năng. Điều rất quan trọng là: cả hai loại người đó đều lên ngôi, trở thành lực lượng xã hội giàu mới, hoặc trung lưu mới, thay thế lớp người nghiêm túc và tinh tế cũ. Họ thậm chí có thể khiến lớp người cũ tự thấy mình lạc hậu. Sức mạnh của quan niệm hậu thiên là thế đấy.

Thế mà tác giả lại muốn làm một việc, nghe thì thực dụng, nhưng lại vĩ đại: bán hàng cho người giàu bằng chân tín và thiện lành. Còn có thời của người đó chăng? Có, tác giả bảo thế. Ông thậm chí còn đề cao những chuẩn trang nghiêm cũ, và yêu cầu rằng người bán hàng cần có trí tuệ thực sự - chứ không phải thói khôn lỏi và chộp giật. Anh biết rằng ông ta đang nói đến một đặc tính của người bán hàng sẽ là giá trị thuộc về văn hóa chủ lưu được giữ lại. 

Thực ra thì, bến mê cũng đã thành công trong việc khiến con người, sau năm 1960, ngày càng trở nên hoài nghi, thực dụng, xem thường Thần Linh, xem trọng lợi ích, hoài nghi như một thú vui vừa khôn ngoan vừa đau đớn của linh hồn, và giả dối như một cách thức bay lên bầu trời của danh lợi. Nhưng con quái vật mê muội của hoài nghi và giả dối có đôi chân bằng đất sét, tai là cánh bướm, vòi là đỉa, đuôi là giun sán - nó sẽ không bao giờ lớn mạnh được. Nó chỉ có thể bẩn thỉu hơn để xâm nhiễm những linh hồn vốn thánh khiết.

Chỉ vậy thôi, một cuốn sách của một con người tử tế. Con người tử tế, dù chỉ ở bề mặt: vĩ đại.

Thế đấy.